The Collected Schizophrenias | Esmé Weijun Wang (Kitap)

Esmé Weijun Wang’in Şizofreni Üzerine kitabı, şizofreni spektrum bozukluklarına dair kişisel deneyimi merkeze alarak yazılmış denemelerden oluşuyor. Otobiyografik unsurlarla harmanlanmış bu metinler, yalnızca bir ruhsal hastalığın belirtilerini değil, aynı zamanda tanı sürecinin karmaşasını, psikiyatri kurumlarıyla yaşanan gerilimi, iyileşmeye dair beklentileri ve toplumun zihinsel hastalıklara yönelik bakışını da sorguluyor.

Wang, kendisine konulan şizoaffektif bozukluk tanısı üzerinden ilerliyor ve bu tanının ona nasıl bir kimlik dayattığını açık yüreklilikle inceliyor. Kitap boyunca sık sık hastalık ve birey arasındaki sınırın bulanıklığına temas ediyor: Bir kişi tanısından ibaret midir? Tanının verdiği açıklama gücü, kişinin kimliğini sabitleyen bir etiket mi yoksa anlaşılmayı kolaylaştıran bir araç mı? Bu sorular, her denemenin altına sinmiş durumda.

Yazar hem edebi hem akademik bir üslupla yazıyor; tıbbi terminolojiyi sadeleştirirken aynı zamanda kendi deneyimlerini şiirsel bir netlikle ifade ediyor. Bir yandan hastaneye yatırılma deneyimlerini, travma sonrası stres bozukluğunu ve dissosiyatif atakları anlatırken, öte yandan Ivy League mezunu, ödüllü bir yazar olarak hayatta kalma stratejilerini ve işlevselliği koruma çabasını da görünür kılıyor.

Şizofreni Üzerine, ruhsal bozukluklara dair anlatıların çoğunda rastlanmayan bir derinlik ve dürüstlük taşıyor. Sadece bir teşhisin çevresinde dönen bireysel hikâyeleri değil, aynı zamanda o teşhisin sosyal ve kültürel yankılarını da düşünmeye itiyor. Wang’in sesi hem kırılgan hem güçlü; hem sistemin dışında hem de onunla müzakere eden bir yerden geliyor.