Zero to One | Peter Thiel, Blake Masters (Kitap)

PayPal’ın kurucu ortaklarından ve Facebook’un erken dönem yatırımcılarından biri olan girisimci Peter Thiel’in, eski öğrencisi ve şu anda Thiel Capital COO‗su olan Blake Masters ile birlikte kaleme aldığı Sıfırdan Bire, girisimcilik dünyasına farklı bir bakış sunuyor. Kitap, bir iş kurarken ya da yeni bir fikir geliştirirken karşımıza çıkan iki ana yoldan bahsediyor: mevcut bir modeli taklit etmek (1’den n’e gitmek) ya da daha önce hiç denenmemiş bir şeyi yaratmak (0’dan 1’e gitmek). Kitaba da ismini veren bu ayrım, aslında yaratıcılığın ve gerçek yeniliğin tanımı gibi sunuluyor.

Thiel, 0’dan 1’e gitmenin “yoğun ilerleme” anlamı taşıdığını, bu tür ilerlemenin teknoloji sayesinde mümkün olduğunu söylüyor. Buna karşılık, 1’den n’e gitmek ise mevcut bir ürün ya da hizmetin farklı bir versiyonunu yapmaktan ibaret. Thiel’e göre bugün dünyayı ileri taşıyacak olan şey, taklit değil, gerçek anlamda farklı ve yeni bir şey yaratmak. (sayfa 13)

Yeni bir teknolojinin ortaya çıkması genellikle startup’larla olur. Thiel startup’ı, “farklı bir gelecek kurma planı etrafında bir araya gelmiş insanlar” olarak tanımlar. Bu tanım, sadece ticari bir girişim değil, aynı zamanda bir vizyon işi olduğunu da ima ediyor.

Kitapta dot-com krizinden çıkarılan dört ana dersin tersinin doğru olduğu savunuluyor: (sayfa 26-27)

• “Küçük adımlarla ilerleyin” demek yerine, “cesur riskler alin”
• “Esnek olun” yerine, “iyi bir plan, plansızlıktan iyidir”
• “Rekabete açık olun” yerine, “rekabet karları yok eder”
• “Ürün odaklı olun” yerine, “satış da en az ürün kadar önemlidir”

Bu bakış açısından yola çıkan Thiel, büyümek isteyen bir şirketin tekel olması gerektiğini söylüyor. Ona göre tüm başarılı şirketler birbirinden farklı, tüm başarısız şirketler ise birbirine benzer. (sayfa 40)

Bir startup’ı başarılı kılacak dört temel unsur ise şu sekilde sıralanıyor (sayfa 54):

• Tescilli teknoloji
• Ağ etkisi (network effect)
• Basit ölçeklenebilirlik
• Markalaşma

Thiel, bu unsurların bir kombinasyonunun şirketi benzersiz kılacağını belirtiyor ve her şirketin bu unsurlardan hangilerini nasıl kullanacağına dair net bir strateji belirlemesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, büyük pazarlardan başlamak yerine, niş bir alanda tekel konumuna geçmeyi, oradan genişlemeyi öneriyor. (sayfa 59)

Kitapta sunulan fikirler, sadece girişimcilere değil, “nasıl daha farklı ve anlamlı bir şey yaparım” diye düşünen herkese hitap ediyor. Thiel’in zaman zaman tartışmalı ama düşündürtücü fikirleri, rekabetin kutsallaştırıldığı bir düzende aslında “rekabetsizlik” fikrinin neden bu kadar kritik olduğunu çok yalın bir dille ortaya koyuyor.