Kendine Yabancı | Ferhat Jak İçöz (Kitap)

Ferhat Jak İçöz’ün Kendine Yabancı – Bir Varoluşçu Terapistin Seans Odasından Öyküler adlı kitabı, insan olmanın sancılarına, çelişkilerine ve içsel sıkışmalarına seans odasından tanıklıkla yaklaşan etkileyici bir çalışma. Kitap, varoluşçu psikoterapinin gündelik hayata nasıl temas ettiğini gösteren kurmaca seans öykülerinden oluşuyor. İçöz, yalnızca terapist koltuğundaki gözlemci değil; aynı zamanda bu sürecin bir parçası olan, duygusal olarak etkilenen, sorgulayan ve zaman zaman kendi geçmişine dönen biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu yönüyle kitap, klasik vaka anlatılarından çok daha fazlasını sunuyor: her bir öykü, insan olmanın kırılganlığına dair derin bir bakış içeriyor.

Anlatılan vakalar, yalnızca bir bireyin yaşadığı kriz ya da travmayla sınırlı kalmıyor. Danışanların geçmişle kurduğu ilişkiler, bastırdıkları duygular, yönünü kaybetmişlikleri, aidiyet arayışları ve varoluşsal boşlukları titizlikle ele alınıyor. Öykü başlıkları dahi bu duygusal yoğunluğu yansıtıyor: “Kayboldum”, “Benim hiç evim olmadı ki” gibi başlıklar, yalnızca metafor değil; içsel bir yönsüzlüğün ve dil bulmuş bir kırılmanın dışavurumu. İçöz bu kırılmaları ne romantize ediyor, ne de çözüme dair hazır reçeteler sunuyor. Tıpkı terapide olduğu gibi, açık uçlu bir düşünme alanı bırakıyor.

Kitabın anlatımı, yalnızca danışanların sesiyle değil, terapistin iç sesiyle de şekilleniyor. Seans anlarında terapistin ne hissettiği, ne düşündüğü ya da hangi sezgisine güvendiği de okura açılıyor. Bu sayede anlatı, hem içeriden hem dışarıdan izleniyormuş gibi bir etki yaratıyor. Seanslar duygusal olduğu kadar düşünsel bir ritme de sahip; teknik bilgiler yerli yerinde ve sade, hiçbir zaman metnin önüne geçmiyor. Psikolojiye uzak bir okur için de kolayca takip edilebilecek bir düzeyde ilerliyor.

Kitabın yapısı, düz bir zaman çizelgesine bağlı değil. Anlatı; seanslar, çocukluk anıları, danışanların geçmişine dair geri dönüşler ve terapistin iç gözlemleri arasında gidip gelerek ilerliyor. Bu parçalı yapı, zihinsel süreçlere ve hatırlamanın doğasına uygun bir bütünlük oluşturuyor. Terapi odasında zaman; gün, saat ya da yıl olarak değil, hisler ve sezgiler üzerinden akıyor.

İçöz’ün yaklaşımı yargılamaktan uzak, dikkatli ve insana dokunan bir yerden geliyor. Danışanlarını yalnızca patolojik birer örnek olarak değil; karmaşık, çelişkili ve hassas bireyler olarak anlatıyor. Anlatının merkezinde ise “kendine yabancılaşma” var. Yalnızlık, kimlik, kayıp, aileyle ilişkiler, ölüm ve anlam yitimi gibi temalar, bu yabancılaşmayı farklı açılardan derinleştiriyor. Her öykü, aynı zamanda daha büyük bir soruya işaret ediyor: İnsan, kendisine nasıl bu kadar uzak düşer?

Kendine Yabancı, psikoterapiye ilgi duyan okurlar kadar, insan ruhunun kırılgan katmanlarını anlamak isteyenler için de güçlü bir metin. Seans odasında geçen bu öyküler, yalnızca terapiye değil; hayata, ilişkilerimize ve kendimize nasıl baktığımıza dair sorularla ilerliyor. İçöz’ün dili, öğretici olmaktan çok eşlik edici; bilgi aktarmaktan çok, insan deneyimine yaklaşan bir üsluba sahip. Terapötik süreçlerde sıklıkla vurgulanan “şimdi ve burada” hali, bu metinlerde açıkça hissediliyor. Modern bireyin dağılmışlığına yakından bakan bu kitap, kırılganlıkla kalabilmenin hem ne kadar zor hem de ne kadar insani olduğunu gösteriyor.