The Business Romantic | Tim Leberecht (Kitap)

Tim Leberecht’in Business Romantik kitabı, iş dünyasının sıkça göz ardı ettiği bir ihtiyaca parmak basıyor: Anlam. Verimlilik, ölçülebilir başarılar ve hedef tabloları arasında kaybolmuş modern çalışma hayatında, romantizme yer var mı? Leberecht’e göre cevabı net: Evet, hatta her zamankinden daha fazla.

Kitap, iş yaşamını yalnızca bir üretim alanı olarak değil, insanı dönüştüren, duyguları tetikleyen ve anlam arayışını besleyen bir yolculuk olarak ele alıyor. Yazar, romantizmi yalnızca aşkla sınırlı bir duygu hali olarak değil; belirsizliğe duyulan saygı, gizeme verilen değer, özgünlüğün peşinden gitme cesareti ve insanın anlamlı olanı yaratma arzusunun toplamı olarak tanımlıyor.

Kendisi de bir pazarlama yöneticisi olan Leberecht, deneyimlerine dayanarak “romantik iş yapma biçiminin” mümkün ve gerekli olduğunu savunuyor. Özellikle teknoloji şirketlerinde ve start-up dünyasında hakim olan şeffaflık takıntısı, veri odaklı düşünme ve hız kültürüne karşı, yavaşlamayı, merakı ve estetik değerleri yeniden gündeme getiriyor.

Kitabın ilk kısmı, romantizmin temel kavramlarını ve iş dünyasındaki yerini anlatıyor. Tim Leberecht’in romantik tanımı, klasik anlamda bir “duygu yoğunluğu” değil; daha çok bilinmeyene açılma cesareti, ölçülemeyeni kucaklama arzusu. Bu bağlamda Virgin’in kurucusu Richard Branson veya Apple’dan Steve Jobs gibi isimleri romantik kahramanlar arasında sayıyor (sayfa 50). Onların iş yapma biçimlerinde gizem, tutku, meydan okuma ve görsellik gibi unsurların baskın olduğunu öne sürüyor. Buna karşılık Bill Gates veya Warren Buffett gibi figürlerse daha rasyonel, ölçülebilir ve düz çizgide ilerleyen iş anlayışlarının temsilcisi olarak konumlanıyor.

Kitabın en dikkat çeken bölümlerinden biri, “Cezbetme Kuralları” başlıklı ikinci kısmı. Burada Leberecht, romantik iş yapmanın bir dizi ilkesini sıralıyor. Bu ilkelerden bazıları sezgisel olarak tanıdık ama iş dünyasında neredeyse unutulmuş değerleri hatırlatıyor:

• Aldığından fazlasını ver: Başarı, sadece kar elde etmek değil; karşılık beklemeden katkıda bulunmaktan da geçer.
• Küçüğün içinde büyüğü bul: Küçük ayrıntılarda gizli olan estetik ve anlamı fark etmek, romantik bir bakışın anahtarıdır.
• Acı çek (birazcık): Gerçek yaratıcılık ve bağlılık, konfor alanının dışına çıkıldığında doğar. Bu yüzden zorlukları kaçınılmaz olarak değil, bir dönüştürücü olarak görmek gerekir.
• Yalnız dur, hazır dur, kıpırdamadan dur: Dolu bir ajandanın ve sonsuz toplantıların içinde kaybolmadan, bazen durmanın, yalnız kalmanın ve düşünmenin değeri büyüktür.
• Sahtesini yap!: Bazen bir fikri, bir hissi hayal ederek ve rol yaparak başlatmak, gerçekliğe giden ilk adımdır.

Bu ilkelerin temelinde yatan fikir ise şu: Her şeyin ölçüldüğü, analiz edildiği ve “optimize” edildiği bir çağda, insanlar artık hesaplanamayan şeylere—gizem, şiirsellik, duygusallık ve ruh—daha fazla ihtiyaç duyuyor. Ve bu değerleri yalnızca kişisel yaşamda değil, profesyonel hayatta da yaşamak istiyorlar.

Kitapta yer yer kişisel anekdotlara da yer veriliyor. Özellikle yazarlık sürecinde yaşadığı kırılmalar, kimi konferanslarda dinlediği hikâyeler ve karşılaştığı iş insanlarının anlattıkları üzerinden kitap daha da canlı hale geliyor. Bir iş dünyası kitabından çok, bir çeşit modern “romantik manifestoya” dönüşüyor.

Leberecht’in altını çizdiği şey şu: İş hayatında romantizm, verimsizlik ya da naiflik anlamına gelmiyor. Tam tersine, insanları duygusal olarak bağlayan, onları uzun vadede bir işin parçası olmaya ikna eden şey, anlam duygusudur. Bu da ancak romantizmin değerleriyle—merak, hayranlık, estetik, gizem ve sezgiyle—inşa edilebilir.