The Daily You | Joseph Turow (Kitap)

Joseph Turow’un kaleme aldığı The Daily You, dijital reklamcılık endüstrisinin perde arkasını aralayan, çarpıcı ve oldukça sarsıcı bir kitap. Sosyal medya platformları, arama motorları ve online alışveriş siteleri üzerinden her gün bıraktığımız dijital izlerin nasıl takip edildiğini, analiz edildiğini ve hatta kimliğimizi nasıl yeniden tanımladığını anlatıyor. Turow’un vurguladığı gibi, bu yeni sistemde kullanıcılar yalnızca hedef kitle değil; aynı zamanda davranışsal profillere ayrılmış, değeri biçilen ve buna göre muamele gören bireyler haline geliyor.

Kitabın en dikkat çeken yönlerinden biri, bu değişimin sessiz ve neredeyse fark edilmeden gerçekleştiğini göstermesi. Yazar, ABD başta olmak üzere yüz milyonlarca internet kullanıcısının çevrim içi gezintilerinde farkında olmadan izlendiğini, etiketlendiğini ve sınıflandırıldığını söylüyor. (sayfa 13) Bu izleme sadece sosyal medya hesaplarında yapılan paylaşımlar ya da beğenilerle sınırlı değil; arama motorlarına yazılan kelimeler, ziyaret edilen siteler, alışveriş alışkanlıkları ve hatta tıklama süreleri bile bu sistemin bir parçası. Üstelik kullanıcı, gizlilik ayarlarını değiştirse bile, çoğu zaman bu izlemeyi engellemesi pek mümkün olmuyor.

Turow, reklamcıların artık yalnızca kitlelere değil, bireylerin ta kendisine ulaşmak istediğini anlatıyor. Yeni reklam stratejileri, sadece demografik bilgilere değil; kişinin davranışsal örüntülerine, çevrim içi alışkanlıklarına ve sosyal ilişkilerine dayanıyor. Kitabın ilk bölümlerinde, medya kuruluşlarının da bu sisteme uyum sağlamak zorunda kaldıkları, içerik üretiminde reklamverenlerin yönlendirmelerine göre hareket ettikleri aktarılıyor. (sayfa 14) Bu durum, gazetecilik değerlerinin, nesnelliğin ve kamusal yararın geri plana atılmasına yol açıyor.

Artık reklamverenlerin beklentisi, “şu tarz insanları hedefleyelim” demekten çok, doğrudan “şu kişiyi hedefleyelim” noktasına evrilmiş durumda. Dijital medya şirketlerinin reklamcılara sunduğu en büyük değer, kullanıcıların davranışsal izlerini ayrıntılı şekilde analiz ederek neredeyse birebir pazarlama yapılabilmesini sağlamaları. (sayfa 17) Bunun sonucu ise, kullanıcıların aynı ürünü farklı fiyatlarla görmesi, bilgiye erişimin kişiselleştirilmiş şekilde sınırlandırılması ve dijital deneyimin giderek daha manipülatif bir hale gelmesi.

Turow’un kitabında ayrıca, bu sürecin ne kadar geriye gittiği ve bugünkü haline nasıl evrildiği de anlatılıyor. 1990’lardan itibaren internet reklamcılığında yaşanan gelişmeler, çerez teknolojileri, veri broker’ların rolü, algoritmaların gelişimi ve Google gibi dev şirketlerin bu sistemdeki yeri detaylandırılıyor. Yazar, bu düzenin sadece ticari değil, aynı zamanda sosyo-politik bir mesele olduğunu da vurguluyor. Çünkü kim olduğumuz, neye değer biçildiğimiz ve neye ulaşabileceğimiz artık sadece bireysel tercihlerimizle değil, hakkımızda toplanan verilerle belirleniyor.

Sonuç olarak The Daily You, dijital dünyada kullanıcı olmanın ne anlama geldiğini yeniden düşünmeye davet eden bir kitap. Turow, bizleri pasif tüketiciler değil, aktif olarak izlenen, sınıflandırılan ve yönlendirilen bireyler olarak konumlandırıyor. Mahremiyetin yeniden tanımlandığı, kimliğimizin reklam sektörü tarafından şekillendirildiği bu dünyada, hangi verilerimizin kimlerin eline geçtiği, nasıl değerlendirildiği ve bize nasıl geri döndüğü soruları artık görmezden gelinemeyecek kadar önemli.