Joy, Inc. | Richard Sheridan (Kitap)

Richard Sheridan, yazılım dünyasının sıradanlığından sıkılıp, iş yerinde “keyif” kavramını merkeze alan bir kültür yaratmak üzere yola çıkan bir bilgisayar mühendisiydi. Keyif A.Ş. isimli kitabında, hem kendi kariyer yolculuğunu hem de kurucusu olduğu Menlo Innovations firmasının sıra dışı hikâyesini anlatıyor. Kitap, sadece yazılım geliştiriciler için değil, çalıştığı ortamda anlam, bağlılık ve neşe arayan herkes için ilham verici fikirlerle dolu.

Sheridan’ın hikâyesi, programlamaya çocuk yaşta merak salmasıyla başlıyor. Michigan Üniversitesi’nde bilgisayar bilimleri eğitimi alıyor ve kariyerine Ann Arbor’daki çeşitli teknoloji şirketlerinde devam ediyor. Ancak bir noktada, daha üst pozisyonlara gelmesine rağmen içten içe tükenmişlik hissi yaşamaya başlıyor. Tam da bu dönemde, Kent Beck’in “Ekstrem Programlama” kavramıyla tanışıyor. Tasarım odaklı düşünmeyi ve birlikte üretmeyi odağına alan bu yaklaşım, Sheridan için bir dönüm noktası oluyor. Aynı zamanda İDEO gibi firmaların nasıl yaratıcı ve işbirlikçi kültürler inşa ettiğini gördükçe, kendi şirketinde benzer bir dönüşüm başlatmaya karar veriyor.

Kitabın merkezinde yer alan “keyif” kavramı, anlık mutluluğun ötesinde bir anlam taşıyor. Sheridan’ın tanımıyla keyif, insanların kullandığı ürünlerle gerçekten etkileşim kurduğu, anlamlı bir işin parçası olunduğu ve üretkenliğin içsel tatminle buluştuğu bir deneyim. Mutlu ofisler değil, anlamlı ve etkili iş çıkarmaktan doğan bir neşe söz konusu (sayfa 17).

Menlo Innovations’un kültürü, geleneksel ofis anlayışına taban tabana zıt. Ofiste ne kapılar var ne de özel odalar. Masalar sürekli yer değiştiriyor, çalışanlar her hafta farklı biriyle eşleştirilerek çalışıyor. Ekip üyeleri tüm projeleri göz önünde takip ediyor, el yazısıyla hazırlanan kartlarla iş akışları yönetiliyor. Uzun vadeli planlar yerine, kısa döngülerle çalışan, sürekli geri bildirim alan ve iyileşmeye açık bir yapıya sahipler. Herkesin erişebildiği bilgi, karar alma süreçlerine herkesin katılabilmesi ve sorumluluğun dağıtılması bu kültürün temel taşlarından.

Yönetici pozisyonları minimuma indirgenmiş, hiyerarşi neredeyse yok. İnsan kaynakları departmanı bile yok çünkü işe alım süreci bile ekip içinde şeffaf bir şekilde yapılıyor. Ayrıca Sheridan, zamanla yarışan iş yaşamına da karşı durarak, kendi zaman hastalığını sorguluyor ve çalışanlarına kendi tempolarını belirleyebilecekleri bir özgürlük alanı açıyor. Ofis içinde kurdukları ruh hali panosu bile, çalışanların o gün nasıl hissettiklerini gösterebilecekleri ve buna göre iletişim kurabilecekleri bir sistemle işler hale gelmiş durumda (sayfa 146).

Kitapta dikkat çeken bir başka unsur da “gezerek yönetim” (Management by Wandering Around - MBWA) fikri. Sheridan, yöneticilerin sürekli gözlem yapan ve sürece dahil olan bir rehber gibi davranmaları gerektiğini savunuyor. Böylece çalışanlar hem kendilerini daha güvende hissediyor hem de süreçlerin bir parçası olduklarını daha net şekilde görüyorlar.

Menlo Innovations’un yaklaşımı, ziyaretçilerin dikkatini çekiyor çünkü bu kültür sadece teoride kalmıyor, şirketin verimliliğine, müşteri memnuniyetine ve çalışan bağlılığına doğrudan yansıyor. Sheridan’ın kitabı boyunca verdiği mesaj ise net: İnsanların birlikte çalışırken hem etkili hem de neşeli olması mümkündür. Sadece biraz cesaret, şeffaflık ve alışılmışın dışında düşünme biçimi gerekiyor.