Connected | Nicholas A. Christakis, James H. Fowler (Kitap)

Sosyal Ağların Şaşırtıcı Gücü ve Yaşantımızı Biçimlendiren Etkisi adlı kitap, Nicholas A. Christakis ve James H. Fowler’ın sosyal ağların insan yaşamındaki etkilerini ve bu ağların işleyişini ele alıyor. Yazarlar, kitabın girişinde 2002 yılında bir meslektaşları aracılığıyla tanışma hikayelerini anlatıyor ve sosyal ağlar konusuna olan ortak ilgilerinin onları bu çalışmaya yönlendirdiğini belirtiyor.

Kitap, sosyal ağların iki temel özelliğini vurguluyor: bağlantı ve bulaşma. Bu temel özellikler, ağların bireyler üzerindeki etkisini şekillendiren şu kurallarla açıklanıyor:

• “Ağımızı biz biçimlendiririz” (sayfa 27),
• “Ağımız bizi biçimlendirir” (sayfa 31),
• “Arkadaşlarımız bizi etkiler” ve
• “Arkadaşlarımızın arkadaşlarının arkadaşları bizi etkiler” (sayfa 33).

Ayrıca, yazarlar ağların kendine özgü bir yaşamı olduğunun altını çiziyor (sayfa 36).

Stanley Milgram’ın 1960’lı yıllarda gerçekleştirdiği “altı derece uzaklık” deneyi, sosyal ağların ne kadar etkili olduğunu gösteren önemli bir çalışmadır. Milgram, herkesin ortalama altı sosyal bağlantı mesafesiyle birbirine bağlı olduğunu kanıtlamıştı. Bu deney, 2003 yılında Duncan Watts ve ekibi tarafından e-posta iletişimi üzerinden küresel ölçekte tekrarlandığında da aynı sonuçlar elde edildi (sayfa 39).

Etkilemenin Üç Derecesi Kuralı

Yazarların araştırmaları, sosyal ağlarda etkinin Etkilemenin Üç Derecesi Kuralı’na uyduğunu ortaya koyuyor. Bu kurala göre, bir bireyin eylemleri ve fikirleri, arkadaşları (bir derece), arkadaşlarının arkadaşları (iki derece) ve onların arkadaşları (üç derece) üzerinde etkili olabilir. Ancak etki, üç dereceden sonra kaybolur. Bunun nedenleri arasında, bilgi aktarımında doğruluğun azalması (içsel bozulma), ağ bağlantılarının zamanla zayıflaması (ağ kararsızlığı) ve insanların küçük sosyal gruplar içinde evrimleşmiş olması (evrimsel amaç açıklaması) yer alır (sayfa 38-41).

Homo Economicus ve Homo Dictyous

Kitap, ekonomi literatüründe sıkça geçen Homo Economicus kavramını da tartışıyor. Bu model, bireylerin rasyonel ve çıkarcı davranışlarla kendi yararlarını maksimize etmeye çalıştığını varsayar. Ancak yazarlar, alternatif bir model öneriyor: Homo Dictyous, yani “ağ insanı.” Bu model, bireylerin sadece kendi çıkarlarını değil, sosyal ağlar aracılığıyla başkalarının iyiliğini de göz önünde bulundurarak hareket ettiklerini öne sürüyor (sayfa 252).

Dunbar Sayısı ve Sosyal Beyin Hipotezi

İnsan beyninin sosyal ağları yönetme kapasitesi ise sınırsız değildir. Robin Dunbar’ın sosyal beyin hipotezine göre, beynimizin boyutuna bağlı olarak bir bireyin sürdürebileceği sosyal ilişki sayısı yaklaşık 150 kişiyle sınırlıdır. Bu sayı, “Dunbar Sayısı” olarak bilinir ve sosyal ağların biyolojik sınırlarını anlamamızda önemli bir kavramdır (sayfa 280).

Sosyal Ağların Şaşırtıcı Gücü ve Yaşantımızı Biçimlendiren Etkisi, bireylerin sosyal bağlarını anlamalarına yardımcı olmayı amaçlıyor. Yazarlar, insanların birbirine ne kadar bağlı olduğunu, bu bağlantıların nasıl işlediğini ve yaşamlarımızı nasıl şekillendirdiğini örneklerle ve bilimsel verilerle ele alıyor.

Sosyal Ağların Şaşırtıcı Gücü, bağlantılarımızın görünmeyen iplerle nasıl örüldüğünü ve bu ağların bireysel seçimlerden toplumsal değişimlere kadar her alanda nasıl yankı bulduğunu etkileyici bir şekilde gözler önüne seriyor.